فلسفه سیاسی اخوان الصفا
Authors
abstract
برای درک مفهوم سیاست و فراتر از آن، کلیه مفاهیم اجتماعی و سیاسی از دیدگاه اخوان الصفا، اهتمام زیادی تا کنون از طرف پژوهشگران و اندیشمندان انجام نگرفته است. علّت اساسی این عدم اهتمام را باید در دیدگاههایی جست و جو کرد که در خصوص شکل گیری این گروه پدید آمده است. اساسا دو نظریه پیرامون اخوان الصفا وجود دارد. گروهی، آنان را دارای آرا و هدف سیاسی دانسته و گروهی، آنان را جماعت دینی قلمداد نموده که به دنبال تهذیب نفوس پیروان خویش و تعلیم و تربیت آنان بود. و یا حداقل، قبل از اینکه گروه سیاسی باشند، گروه دینیای بودند که به دنبال اغراض دینی صرف بودهاند.(1) دسته اول قائلند که اخوان الصفا فقط تدوینگر فلسفه نبوده؛ بلکه داری فکر سیاسی و نظریات انقلابی نیز بودهاند و برای تحقّق اندیشههای سیاسی خود، اعتقاد داشتند که اوّل باید نظام عقلی موجود دچار تحوّل شود تا زمینه برای عمل سیاسی فراهم گردد. سابقه فکری این روش، در اندیشههای یونانی است که بین نظام اجتماعی و عقلی ارتباط قائل میشدند. صرف نظر از نگرشهای متفاوت پیرامون گروه اخوان و علت و هدف شکل گیری آنان، این مسأله را باید یادآور شد که مهمترین تحقیقات و پژوهشهایی که پیرامون آرا این گروه انجام گرفته است، از موضعی غیر تخصصی و خارج از قلمرو مباحث فلسفه و اندیشه سیاسی بوده است. عامل دیگر، ویژگی طرح مباحث سیاست در رسائل اخوان الصفا است که به گونهای پراکنده در لابلای رسائل و بیشتر به صورت رمز و کنایه بیان شده است که نوعی تشتّت نظر را درباره آرای سیاسی آنان به وجود میآورد. لازمه وحدت نظر در آرای اخوان الصفا، مطالعه جزء به جزء رسائل آنان است که این نوشته نیز با این ویژگی انجام گرفته است.
similar resources
فلسفهی تربیتی اخوان الصفا
در نیمهی دوم قرن چهارم هـ.ق/ دهم، م، گروهی فیلسوف مسلمان که اکثر آنان ایرانی بودند، انجمنی به نام «اخوان الصفا» در بصره به صورت محرمانه تشکیل دادند. هدف آنها این بود که به کمک فلسفه، شریعت حقه را از آلایش اوهام و خرافات شستشو دهند، و به اهدافی چون: شناخت خدای متعال، وحدت هستی و کشف اسرار کائنات دست یابند. در تحقق هدف خود تعلیم و تربیت افراد، به ویژه جوانان را مورد توجه قرار دادند و برنامه آموز...
full textاندیشه سیاسی اخوان الصفا
همزمان با شکوفایی علم و فرهنگ در میان مسلمانان در قرن چهارم هجری و نیز بروز پاره ای اشکالات مذهبی و سیاسی و اجتماعی، جماعتی از دانشمندان، انجمن سری گرایش شیعی و با مقاصد سیاسی بنیان گذاشتند. نام این گروه سری اخوان الصفا و خلان الوفاء بود. آنان اندیشه های فلسفی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی رایج زمانه را با شیوه ای علمی و روان در مجموعه ای با عنوان رسائل اخوان الصفا و به قلم جماعی از نویسندگان گروه ع...
15 صفحه اولپژوهشی در باب ماهیت و اندیشه های اجتماعی و سیاسی اخوان الصفا
اخوانالصفا و خلانالوفاء گروهی از فلاسفة مسلمان دارای آرمانها و دیدگاههای علمی، دینی و سیاسیاند. معرفشناسی آنان مبتنی بر فلسفة یونانی و مبانی دین اسلام است. به عقیدة آنان، یکی از عوامل اصلاح نظام فکری و اجتماعی بهکارگیری فلسفة یونانی است. از لحاظ سیاسی، با توجه به انحطاط، فساد و عدم تمرکز سیاسی در دستگاه خلافت عباسی یا تجزیة امپراتوری اسلامی، در مخالفت با آن حکومت و مترصد بنیاد نهادن ...
full textمؤلفه های فرهنگ و تمدن در آثار اخوان الصفا
عصر اخوان الصفا، عصر آشنایی و تعامل فرهنگ ها و تمدن های گوناگون با یکدیگر بود . اخوانالصفا به این گوناگونی توجه داشتند؛ به طوری که در نظام فکری آن ها عواملی از قبیل تنوع شرایطآب و هوایی، گوناگونی منابع و ثروت های طبیعی، شیوه بهره برداری از این منابع، نوع خوراک وپوشاک و گرایش های متنوع به صنایع، گوناگونی اخلاق انسان ها که ناشی از اخلاط و مزاج بدنو تأثیرات بروج و کواکب و شیوه تعلیم و تربیت است ...
full textاخوان الصفا، ابن مسکویه، بیرونی و نظریه تکامل زیستی
نظریه تکامل زیستی از دو جزء اصلی نیای مشترک و انتخاب طبیعی تشکیل میشود. این نظریه به اواسط قرن نوزدهم و آراء داروین باز میگردد. صاحب نظرانی گفتهاند که پیش از این، برخی مسلمانان مانند اخوانالصفا، ابن مسکویه و بیرونی، نظریه تکامل زیستی را طرح کرده بودند. ما بویژه آراء ابراهیمزاده، مطهری و اذکایی را مطرح میکنیم. در برابر اینان، مخالفان مانند نصر و فلاطوری، این تقدم را رد کردهاند. نصر معتقد ...
full textپژوهشی در باب ماهیت و اندیشه های اجتماعی و سیاسی اخوان الصفا
اخوان الصفا و خلان الوفاء گروهی از فلاسفة مسلمان دارای آرمان ها و دیدگاه های علمی، دینی و سیاسی اند. معرف شناسی آنان مبتنی بر فلسفة یونانی و مبانی دین اسلام است. به عقیدة آنان، یکی از عوامل اصلاح نظام فکری و اجتماعی به کارگیری فلسفة یونانی است. از لحاظ سیاسی، با توجه به انحطاط، فساد و عدم تمرکز سیاسی در دستگاه خلافت عباسی یا تجزیة امپراتوری اسلامی، در مخالفت با آن حکومت و مترصد بنیاد نهادن نظام...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسیPublisher: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
ISSN
volume 2
issue سال دوم - شماره ششم - پاییز 78 1999
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023